Konuyu Oyla:
  • Derecelendirme: 2.5/5 - 4 oy
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
karışımlar ders notu
#1
MADDE VE YAPISI 4.BÖLÜM: KARIŞIMLAR
Doğadaki maddelerin de hemen hemen hepsi karışım hâlinde bulunmaktadır. Soluduğumuz hava, içtiğimiz su, toprak, yedi¤imiz yemek birer karışımdır.

Karışım, birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelir.
Karışımlar yeni ve saf madde değildir. Bu sebeple karışımların belirli bir kimyasal formülü yoktur. Birçok karışımın hangi maddelerden meydana geldiğini bile kimi zaman bilmeyiz.
Örneğin, kahve ve çay gibi maddeler belirli bir kimyasal formül ile ifade edilemez. Çünkü kahvenin ya da çayın içerdiği element ve bileşiklerin miktarları yetiştirildikleri toprağa göre farklı olacaktır.

GÖRÜNÜMLERİNE GÖRE KARIŞIMLAR


HOMOJEN KARIŞIMLAR HETEROJEN KARIŞIMLAR

Karışımlar görünümlerine göre ikiye ayrılır.
Örneğin, tebeşir tozu ile suyu karıştırdığımızda tebeşir karışımın her tarafında aynı miktarda bulunmaz.
Tebeşir tozu karışımın üst tarafında daha çok diğer kısımlarında ise daha az miktarlarda bulunur.

Karışımı oluşturan maddeler karışımın her tarafına eşit miktarlarda dağılmıyorsa bu tür karışımlara heterojen karışım adı verilir. Adi karışımlar bir tür heterojen karışımdır.

Karışımı oluşturan maddeler karışımın her tarafına eşit olarak dağılmışsa bu tür karışımlar homojen karışımlardır. Çözeltiler homojen karışımlardır.

Örneğin, bir miktar şeker ile suyu karıştırdığımızda şeker ile su karışımın her tarafında eşit oranda bulunur.

HETOREJEN KARIŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ
1. Heterojen özellik gösterirler.
2. Bulanık görünürler.
3. Dipte çökelti oluştururlar.
4. Genellikle tanecikleri gözle görülür.
5. Fiziksel yolla (süzme) ayrılırlar.
HETEROJEN KARIŞIMLARA ÖRNEKLER
Kum-su Kahve
Tebeşir tozu-su Çamur
Çay Salata
Süt Kan
Ayran Toprak
Demir tozu-Kükürt Tozu Meyve suyu
Zeytin yağı-su Sis
Beton Hoşaf
Deodorant Sprey

UYARI: Çıplak gözle bakıldığında homojen gibi görünen bazı karışımların mikroskopla bakıldığında heterojen olduğu gözlenir.
Örneğin, mineral ve vitamin gibi besinler içeren süt çıplak gözle bakıldığında homojen gibi görünür. Mikroskopta incelendiği zaman ise yağ zerreciklerinin belirli kısımlarında daha fazla bulunduğu görülür ve sütün heterojen olduğu anlaşılır.

HOMOJEN KARISIMLAR(ÇÖZELTİLER)
Günlük hayatta çözelti adını kullanmasak bile çözeltilerle iç içe yaşıyoruz.
Soluduğumuz hava, içerisinde bazı canlıların yaşadığı sular, içtiğimiz meşrubatlar, diş dolgusunda kullanılan amalgamlar, kullandığımız metal paralar, hepsi birer çözeltidir.












Çözeltileri oluşturan maddelerden miktarı çok olan çözücü, az olan da çözünen olarak adlandırılır. Fakat sulu çözeltilerde suyun miktarı az bile olsa su çözücü olarak kabul edilmektedir.

Örneğin, bir bardak suya bir kaşık şeker eklenerek hazırlanan çözeltide, su çözücü, şeker ise çözünen maddedir.

Peki bir bardak suya bir bardak şeker ekleyerek
Karıştırdığımızda oluşan çözeltide çözücü hangisidir?


ÇÖZELTİ TÜRLERİ
KATI-KATI ÇÖZELTİLER:
Alaşımlar örnek olarak verilebilir.
Çelik : Karbon-Nikel-Krom
Lehim : Kurşun-Kalay
Tunç : Bakır-Kalay
Pirinç : Bakır-Çinko
Amalgam : gümüş-Cıva
Madeni para :bakır-nikel-çinko

SIVI-SIVI ÇÖZELTİLER:
Sirke : Su-asetik asit
Kolonya : Su- etilalkol



KATI-SIVI ÇÖZELTİLER
Tentürdiyot :İyot-Etilalkol
Şekerli-su :Şeker-Su
Tuzlu-su :Tuz-Su
Burun damlası :Safsu-Tuz

SIVI-GAZ ÇÖZELTİLER:
Gazoz :Su-Karbondioksit
Deniz Suyu :Su-Oksijen

GAZ-GAZ ÇÖZELTİLER
Hava : Azot-Oksijen-Karbondioksit

















ÇÖZÜNME OLAYI
Çözelti oluşurken çözücü ve çözünen maddeler arasında bir etkileşim olur. Çözünen maddenin tanecikleri çözücü ile etkileşerek birbirinden ayrılır ve çözücünün her tarafına dağılır. Bu dağılma sırasında çözücünün tanecikleri çözünenin taneciklerinin etrafını sarar.
Böylece çözücü ve çözünen maddeler en küçük birimine kadar ayrılır.

Çözünme, çözücü ve çözünen maddelerin birbiri içinde iyonlarına veya moleküllerine ayrılmasıdır.


















Bir miktar şekeri suda çözerek oluşturduğumuz çözeltiyi tanecik boyutunda inceleyelim. Çözeltiyi oluşturan şeker ve su, moleküler yapılı bileşiklerdir.
Şekeri suya eklemeden önce, şekeri oluşturan moleküller birbirine çok yakındır. Şekilde de görüldü¤ü gibi, şeker suya eklenince suyu oluşturan moleküller, şekeri oluşturan moleküllerin arasına girerek şeker moleküllerinin etrafını sarar.
Böylece sıkı hâlde dizilmiş duran şeker molekülleri birbirinden ayrılır. Şekerin tamamı çözününce suda şeker de moleküllerine kadar ayrılmış olur.


















Not: Şeker moleküler yapılı bir bileşik olduğu için çözelti sırasında çözücü tarafında moleküllerine ayrıştırılır.

İyonik yapılı(molekül yapıda olmayan) bileşik olan tuzun suda çözünmesi








Tuz





Tuz suda, şekerin suda çözünmesinden daha farklı bir şekilde çözünür. Çünkü şeker moleküler yapılı bir bileşik iken tuz iyonik yapılı bir bileşiktir.

Tuz suya eklenmeden önce sodyum ve klor iyonları düzenli bir yığın hâlinde birbirlerinin etrafında bulunurken suya eklendiğinde bu iyonlar yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi birbirinden ayrılır.

Çünkü su molekülleri, klor ve sodyum iyonlarının arasına girerek bu iyonların etrafını sarar. Tuzun tamamı çözündükten sonra tuzu oluşturan sodyum ve klor iyonları ile suyu oluşturan moleküller çözeltinin her tarafında aynı oranda bulunur.

Not:
• Tuzlu-su gibi çözeltilerde çözünen madde iyonlarına ayrışıyorsa bu tür iyonik yapılı çözeltilerdir ve elektriği iletirler ve elektrolit çözelti adını alırlar.
• Şekerli-su gibi çözeltilerde çözünen madde moleküllerine ayrışıyorsa bu tür çözeltiler molekül yapılı çözeltilerdir ve elektriği iletmezler elektrolit olmayan çözelti adını alırlar.

DERİŞİK VE SEYRELTİK ÇÖZELTİLER
Derişik çözelti: çözünen madde miktarı fazla olan çözeltilerdir.
Seyreltik çözelti: çözünen madde miktarı az olan çözeltilerdir.
Homojen bir karışım olan çözeltilerde, çözücü ve çözünen maddeleri her defasında farklı miktarlarda karıştırarak birden fazla çözelti hazırlanabilir.
Örneğin, şekerli su hazırlarken farklı miktarlarda şeker veya su kullanarak birçok şekerli su çözeltisi elde edebiliriz.
Çözeltileri içerdikleri çözünen madde miktarlarına göre seyreltik ve derişik olarak ayırabiliriz.
Bu çözeltileri tanecik boyutunda inceleyecek olursak şekildeki gibi modelleyebiliriz.


















1 2 3




Birinci fincanda bulunan çözelti ikinci fincandaki çözeltiye göre seyreltiktir. İkinci fincandaki çözelti ise birinci fincandaki çözeltiye göre derişik iken üçüncü fincandaki çözeltiye göre seyreltiktir.

Not: Çözücü ve çözünen madde miktarları farklı olan çözeltileri derişik ve seyreltik olarak sınıflandırmak için çözücü miktarları eşitleyerek çözünen madde miktarlarına bakmak gerekir.

Örnek



150 gr su+80 gr Şeker 300 gr su 160 gr şeker
50gr su+60 gr şeker 300 gr su 360 gr şeker
100 gr su+50 gr şeker 300 gr su 150 gr şeker

Buna göre derişikten seyreltiğe doğru
2>1>3 olur.

Seyreltik çözeltiler derişik hale getirilebilir mi?
Çözeltiye (veya seyreltik çözeltiye)
• Çözünen madde eklenirse
• Çözücü madde uzaklaştırılırsa
Derişik çözelti elde edilir.

Derişik çözeltiler seyreltik hale getirilebilir mi?
Çözeltiye (veya derişik çözeltiye)
• çözücü madde eklenirse
seyreltik çözelti elde edilir.

ÇÖZÜNME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER
1. Sıcaklık
2. Tanecik boyutunu küçültme
3. Karıştırma
4. Çözücü ve Çözünen miktarı
1. Sıcaklık
Çözeltilerde, sıcaklığın arttırılması, çözünme hızını arttırır, Sıcaklık arttırıldığında çözücü ve çözünen maddeyi oluşturan taneciklerin hızları artar. Hızlı hareket eden çözücü maddenin tanecikleri, çözünen maddenin taneciklerin etrafını daha hızlı sararak çözünme olayını hızlandırır.






1.çözeltinin çözünme hızı 2.çözeltiden daha fazladır.

2. Tanecik boyutunu küçültme
Çözeltilerde, çözünen maddenin tanecik boyutunun küçültülmesi, yani maddenin ufalanıp toz haline getirilmesi katı haldeki maddelerin çözünme hızını arttırır. Çözünen maddenin tanecik boyutu küçültüldüğünde, çözücü maddenin tanecikleri, daha fazla çözünen maddenin taneciği ile temas eder yani etrafını sarar ve bu nedenle çözünme olayı hızlanır








2.çözeltinin tanecik boyutu daha küçük olduğu için çözünme hızı daha fazladır.
3. Karıştırma, sallama
Çözeltiyi karıştırmak veya sallamak çözünme hızını artırır ve çözünme süresini kısaltır.








2.çözelti karıştırıldığı için çözünme hızı daha fazladır.

4. Çözücü ve çözünen madde miktarı
Çözücü miktarı artarsa çözünme hızı artar, Çözünen miktarı artarsa çözünme hızı azalır.

Bul
Cevapla



Konu ile Alakalı Benzer Konular
Konular Yazar Yorumlar Okunma Son Yorum
  7.Sınıf Fen Bilimleri Karışımlar (video) kadles123 0 918 05/02/2019, 11:43
Son Yorum: kadles123
  7.sınıf fen iş,enerji,sürtünme kuvveti ders notu fenhane58 0 2,242 08/12/2016, 16:40
Son Yorum: fenhane58
  7.sınıf karışımlar ders notu fenhane58 0 2,856 01/04/2016, 22:57
Son Yorum: fenhane58
  7.sınıf fen bilimleri kütle ağırlık basınç ders notu fenhane58 0 2,759 14/12/2015, 13:06
Son Yorum: fenhane58
  7.sınıf fen insan ve çevre ders notu fenhane58 0 2,026 13/05/2015, 12:01
Son Yorum: fenhane58
  7.sınıf fen güneş sistemi ders notu fenhane58 0 2,323 13/05/2015, 11:39
Son Yorum: fenhane58
  güneş sistemi ders notu fenhane58 0 2,928 13/05/2015, 10:04
Son Yorum: fenhane58
  7.sınıf fen maddenin yapısı ve özellikleri ders notu dersfen 0 2,546 26/02/2015, 15:10
Son Yorum: dersfen
  7.sınıf tüm üniteler ders notu fenhane58 0 3,644 12/02/2015, 23:19
Son Yorum: fenhane58
  7.sınıf fen basit makineler ders notu dersfen 0 2,005 09/12/2014, 15:26
Son Yorum: dersfen

Hızlı Menü:


Konuyu Okuyanlar:
1 Ziyaretçi